معمولا باوری وجود دارد مینی بر این که باید در انتخاب سوخت خودروهایی که عملکرد بالاتری دارند. دقت بیشتری صورت گیرد. ساده تر آن که بسیاری باور دارند ابرخودرو ها صرفا از سوخت هوایی استفاده می کنند! « 100،98،95،91و 000» اعدادی هستند که معمولا در پمپ بنزین های کشورهای توسعه یافته به چشم می خورند و نمایانگر عدد اکتان سوخت هستند. در واقع باید در نظر داشت مالکان ابر خودروها در کشورهای پیشرفته بدون هیچ مشکلی سراغ ایستگاه های رایج عرضه سوخت می روند و از سوختی با یکی از این اعداد، باک خودروهای شان را پر می کنند. مشتریان و مصرف کنندگان معمولا بر اساس قیمت هر مدل در حسب تومان - لیتر (یا دلار- لیتر) سوخت را انتخاب می کنند اما انتخاب بهترین و مناسبترین نوع سوخت لزوما بر اساس ارزش مالی آن نیست معمول خودروسازان بنام حداقل نرخ اکتان مورد نیاز برای استفاده در خودروهایشان را اعلام می کنند چراکه استفاده از سوخت اکتان پایین تر در آن خودرو باعث وارد آمدن آسیب به موتور در دراز مدت و کاهش عملکرد آن می شود. حتی مصرف سوخت نیز افزایش می باشد و در نتیجه میزان انتشار آلایندگی ها بیشتر می شود. از سوی دیگر قیمت بنزین در حال افزایش است و احتمالا تمام مصرف کنندگان بهترین گزینه را ارزان ترین نوع سوخت می دانند با این همه بهتر است نگاهی به معانی درجه های مختلف سوخت داشته باشیم تا مناسب ترین سوخت را برای خودرو خود انتخاب کنیم به زبان ساده درجه اکتان نشان دهنده پایداری سوخت است. و هرچه این عدد بالاتر باشد، با سوختی پایدار تر سرو کار دارید، یوروسویک متخصص تکنولوژی سوخت، اکتان را این گونه توصیف می کند: «عدد اکتان سوخت نشان دهنده گرایش سوخت به احتراق خودکار (خود اشتعالی) یا انفجار در دما و فشار بالا در حضور هواست.» به این انفجار نابالغ سوخت و احتراق آن به اصطلاح «ضربه زدن» (Knocking)سوخت نیز شناخته می شود. هر چه سوختی در برابر فرایند ضربه زدن مقاوم تر باشد. گزینه بهتری برای استفاده در موتورهای مجهز به توربوشارژ، سوپر شارژ و دیگر موتورها با نسبت فشار بالا خواهد بود؛ چرا که موتورهای مجهز به کمک پیشرانه که نسبت فشارهای بالایی دارند، معمولا در خطر ضربه زدن قرار دارند؛ بنابراین سازندگان با کاهش دمای موتور با مخلوط سوخت و هوا به کنترل این پدیده نا خواسته می پردازند.
عددی برای تعیین بررسی اکتان
معیار RONرا می توان مخفف عبارت « Research Octane Number » يا عدد تحقیقاتی اکتان، به عنوان یکی از دو روش مرسوم برای نشان دادن عدد اکتان سوخت دانست. روش دیگر نمایش عدد اکتان، MON یا عدد اکتان موتور نام دارد. البته راه های دیگری هم هستند، اما این دو شیوه بیشترین کاربرد را دارند. یوروسویک در این باره می گوید: « RON: بیانگر میل به اشتعال تحت فشار کاری بالاست؛ فشارهایی چون بالا رفتن از یک کوه یا تپه یا شتاب گرفتن خودرو. :MON نمایانگر میل سوخت به اشتعال در فشار کاری کم است برای نمونه، رانندگی در بزرگراه یا جاده فعالیتی نسبتا سبک محسوب می شود. حداقل MON برای سوخت معمولی برابر ۸۱ است. در حالی که این رقم برای سوخت مرغوب برابر ۸۵ و حداکثر آن نیز برابر ۸6 تعیین شده است.» بر اساس تعریفی از «دپارتمان محیط و انرژی کامن ولث در استرالیا»، سوخت، هنگامی مرغوب تلقی می شود که عدد RON آن ۹۵ و بالاتر باشد. با استناد به «اتحادیه جاده های ملی و رانندگان استرالیا»، سوخت مرغوب توانایی موتور را برای تولید قدرت با استفاده از افزایش غلضت سوخت امکان پذیر می کند. این افزایش چگالی باعث کنترل بیشتر احتراق سوخت شده و از سوختن پیش از موعد سوخت «پینگ» جلوگیری می کنند. همه این ها منجر به ارائه قدرت توسط موتور به شکلی نرم تر و یکنواخت تر خواهد شد. یوروسویک می افزاید:« موتورهای مدرن با استفاده از بنزین های با اکتان بالاتر، بهینه تر عمل می کنند. استفاده از بنزین با اکتان بالا در مواقعی که موتور تحت کم فشاری کاری قرار دارد می تواند از آن محافظت کنند. اگر موتور برای استفاده اکتان بالاتر، حسگر ضربه زدن نیز داشته باشد خروجی بهتر خواهد بود و شاهد مصرف سوخت به مراتب بهینه تری هستیم.» اگر تصور می کنید چون خودرو نیاز به سوختن مداوم سوخت دارد پس هر اکتانی را می تواند قبول کند، اشتباه می کنید. بیشتر خودروها یک کف عدد اکتان دارند که زیر در باک خودرو درج شده است. و باید رعایت شود در بسیاری از خودروهای بنزینی، حداقل عدد اکتان RON91 است؛ اما با پیشرفت صنعت خودروهای مدرن امروزی کم کم میل به استفاده از سوخت مرغوب تر با عدد اکتان 9۵ دارند. بویژه اگر از سیستم های کمک پیشرانه نظیر توربوشارژ نیز استفاده کنند. سیستم کامپیوتری یک خودرو به گونه ای طراحی شده است که از اپراتور (کاربر) انتظار دارد حداقل اکتان تعیین شده توسط شرکت را به خورد موتور دهد؛ چرا که موتور به خصوص برای سوزاندن اکتان معین زمان بندی و برنامه ریزی شده است. نادیده گرفتن توصیه خودروسازان در دراز مدت باعث وارد آمدن آسیب به خودرو شما می شود. در سوی دیگر ماجرا اگر سوختی با اکتان بیش از آن چه سازنده خودرو توصیه کرده است استفاده کنید، به عنوان مثال اگر خودرو شما به اکتان ۹۵ نیاز داشته باشند و شما بنزین اکتان ۹۸ را به خورد آن بدهید بدترین حالت این است که استفاده از این اکتان بالا سودی نخواهد داشت و عملا مانند اکتان ۹۵ خواهد سوخت. چرا که خودرو شما آن قدر جدید نیست که بتواند از سوخت با اکتان بالاتر از ۹۵ بهترین استفاده را داشته باشد. اکتان E10 به سوختی اطلاق می شود که فاقد سرب و مخلوطش حاوی ۹۰ درصد بنزین و ۱۰ درصد اتانول است. اتانول نوعی الكل بی رنگ است که به عنوان سوختی تجدید پذیر و سازگارتر با محیط زیست شناخته می شود. تحقیقات نشان می دهند استفاده از سوخت اتانول با توجه به منبع تولید آن در مقایسه با انواع سوخت های کربنی می تواند باعث کاهش انتشار گازهای گلخانه ای شود. سوخت بالا با توجه به قیمت پایین تر شاید نظر بسیاری از رانندگان را به خود جلب کند. اما پیش از استفاده از آن باید از سازگاری آن با خودرو اطمینان حاصل کرد. متخصصان می گویند بیشتر خودروهای تولید شده سال های ۱۹۸۶ میلادی با این سوخت سازگاری دارند. با این حال، ممکن است خودروهایی نیز باشند که برای سوزاندن اتانول طراحی و بهینه سازی نشده اند؛ بنابراین بهتر است پیش از استفاده از این نوع سوخت، از سازگاری آن اطمینان حاصل کنید.
برگرفته از روزنامه دنیای خودو